Company Logo
Informacja Turystyczna

Rozpoczynając rowerową podróż po szlaku turystycznym im. Karola Brzostowskiego, trzeba wiedzieć, kim był ten wielki Polak. Urodził się on w 1796 roku na Wileńszczyźnie w arystokratycznej rodzinie o bardzo silnych tradycjach patriotycznych. Hrabia Karol Brzostowski był przyjacielem i obrońcą ludu. Wynalazcą i reformatorem, myślą i działaniem wyprzedził swoją epokę. Po ukończeniu kariery wojskowej zamieszkał w dworku w Cisowie. Właśnie w tym okresie hrabia najbardziej zasłużył się ziemi sztabińskiej. W roku 1824 r. w swoich dobrach zniósł pańszczyznę. Jednym z etapów jego działalności było stworzenie samorządu wiejskiego i systemu instytucji socjalnych, takich jak: szkolnictwo i opieka lekarska. Upowszechniał pozytywne normy postępowania: walczył z pijaństwem, bezrobociem i przestępczością na wsi. Nauczył okolicznych chłopów nowych upraw, zmodernizował sztabińską wieś. Karol hrabia Brzostowski sam był pomysłodawcą wielu urządzeń mechanicznych zastosowanych w rolnictwie, takich jak dojarka czy wirówka do mleka. Największym osiągnięciem gospodarczym Brzostowskiego była huta szkła i metalu, jedna z najnowocześniejszych w Królestwie Polskim i Rosji. Świadectwem kunsztu zakładów metalurgicznych Karola Brzostowskiego są liczne nagrobki i krzyże żeliwne znajdujące się na okolicznych cmentarzach. Jednym z najciekawszych miejsc na szlaku im. Karola Brzostowskiego jest wieś Krasnybór, z którą wiąże się ciekawa historia, wyjątkowe zabytki i niezapomniane krajobrazy. Miejscowość założyli w XVI wieku Chreptowiczowie - przodkowie Karola hr. Brzostowskiego. Perłą Krasnegoboru jest kościółek p.w. Najświętszej Marii Panny. Jest to jedna z najstarszych murowanych budowli na Podlasiu. Wybudowany został na przełomie XVI i XVII wieku. Od wielu wieków Sanktuarium Maryjne w Krasnymborze jest miejscem pielgrzymek pątników, których przyciąga tu cudowny obraz Matki Bożej Krasnoborskiej. We wrześniu 2001 roku odbyła się uroczysta koronacja tego cudownego wizerunku przez Jana Pawła II, podczas jego wizyty w Ełku. W Krasnymborze na cmentarzu przy kościele parafialnym Św. Rocha znajduje się piękny pomnik nagrobny Wiktorii Rymaszewskiej - przyjaciółki Karola Brzostowskiego, który to hrabia odlał własnoręcznie. Szlak rowerowy bierze swój początek w Sztabinie. Zanim wyruszycie na szlak, zachęcamy do odwiedzenia Izby Regionalnej Ziemi Sztabińskiej im. Romana Gębicza, mieszczącej się przy Placu Karola Brzostowskiego 8. W izbie znajdują się eksponaty stanowiące dorobek kultury materialnej obecnych i poprzednich pokoleń Gminy Sztabin, mające nawet 200 lat i więcej. Jednymi z najciekawszych są krzyże i płyty nagrobne z czasów hrabiego Brzostowskiego wykonane w Hucie Sztabińskiej oraz fabryce maszyn i narzędzi rolniczych. Budynek Izby zlokalizowany jest tuż obok neogotyckiego kościoła parafialnego zbudowanego na początku XX wieku, który na stałe wpisał się w krajobraz kulturalno - historyczny Gminy Sztabin. Z kościołem tym wiążą się tragiczne wydarzenia z I i II wojny światowej. Został on dwukrotnie zniszczony podczas działań wojennych. W obrębie kościoła znajduje się grób ks. Rółkowskiego budowniczego kościoła oraz popiersie Joachima Chreptowicza, przodka Karola Brzostowskiego. Na przeciwko kościoła jest park, w którym znajduje się pomnik Karola hr. Brzostowskiego oraz kamień upamiętniający akcję zbrojną Armii Krajowej przeciwko okupantowi niemieckiemu. Następnym etapem szlaku jest wieś Janówek. Szlak jest czytelnie oznakowany i na pewno nie będzie problemu z jego pokonaniem. Charakterystycznym elementem tego odcinka są liczne kapliczki i krzyże przydrożne. Po opuszczeniu Janówka, przez około 10km trasa biegnie lasem, aż do wsi Huta. To właśnie w tej miejscowości znajdowały się zakłady hutnicze Karola Brzostowskiego. Etnograficzną pamiątką po działalności hrabiego Brzostowskiego są niemiecko brzmiące nazwiska mieszkańców wsi. Są oni potomkami fabrykantów sprowadzonych tu przez hrabiego z Prus. W tej części szlaku ciągle towarzyszy nam krajobraz typowy dla sztabińskiej wsi. Za Hutą szlak biegnie przez piękny las, który jest początkiem Puszczy Augustowskiej. Słynie ona z obfitości darów lasu. Grzybobranie czy zbiór jagód mogą stanowić doskonałe urozmaicenie podczas rowerowej wycieczki. Następnym etapem trasy są wsie Podcisówek i Cisów z zespołem dworskim, w którym żył i pracował Karol Brzostowski. W Podcisówku szlak przecina drogę krajową nr 8, skąd prosto udajemy się w stronę wsi Kryłatka oddalonej o ok. 2,5 km. W roku 1850 dla potrzeb lokalnych uruchomiono jako pierwszy w Polsce telegraf elektromagnetyczny. Hrabia był uczestnikiem Powstania Listopadowego. Za zasługi w bitwie pod Ostrołęką został odznaczony krzyżem Virtuti Militari. Karol hr. Brzostowski zmarł w 1854 roku, w Paryżu. Cały swój majątek zapisał w testamencie swym poddanym, jako wspólnocie. W ten właśnie sposób powstała Fundacja Sztabińska. Jej fundusze przeznaczone były na cele społeczne. Z okazji 150 rocznicy śmierci tego wielkiego Polaka rok 2004, Marszałek Województwa Podlaskiego ogłosił Rokiem Karola Brzostowskiego na Podlasiu. W tymże roku w wyniku działań Urzędu Gminy Sztabin, we współpracy z Suwalską Izbą Rolniczo - Turystyczną opracowany został w ramach Zintegrowanego Systemu Szlaków Rowerowych Suwalszczyzny Szlak rowerowy im. Karola Brzostowskiego. Szlak im. Karola Brzostowskiego to trasa rowerowa biegnąca przede wszystkim traktami leśnymi Puszczy Augustowskiej. Łączy on elementy folkloru północnego Podlasia z pięknem przyrody. Ostatni odcinek szlaku przebiega przez wieś Balinka położoną wśród gęstych lasów oraz rezerwat "Kozi Rynek". Jest to jedna z najpiękniejszych części Puszczy Augustowskiej, która urzeka bogactwem nienaruszonej przez człowieka przyrody. Większość powierzchni rezerwatu zajmują olsy i łęgi jesionowo-olszowe, znajdujące się na zabagnionym terenie. Jest to charakterystyczny krajobraz pierwotnej puszczy. Zamieszkują go liczne gatunki zwierząt takie jak: łosie, jelenie, sarny, dziki, wilki, kuny, borsuki i lisy. Jednym z najciekawszych gatunków fauny jest bocian czarny. Rezerwat "Kozi Rynek" był miejscem działań niepodległościowych narodu polskiego. Na tym terenie znajdują się mogiły powstańców z 1863 roku. Rozegrała się tu bitwa wojsk powstańczych z oddziałami carskimi. Wojskami Polskimi dowodził pułkownik Józef Konstanty Ramontowski. W 1943 roku miało tu miejsce starcie oddziału Armii Krajowej z Niemcami. Ostatnim etapem szlaku jest osada leśna Wilkownia gdzie nasza wycieczka się kończy.

 

Szczegółowy opis szlaku K. Brzostowskiego - plik PDF.

 




Wypożyczalnia Biebrza24, 16-310 Sztabin, ul. Polna 50, tel. (87) 64-12-179, kom. 603-225-100, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.


© 2015 Wypożyczalnia "Biebrza24"
Wszelkie prawa zastrzeżone